Mbetjet inerte kanë pushtuar Shqipërinë në çdo cep të territorit të saj, dhe duket se një kontribut jo të vogël për këtë po jep vetë shteti. Firmat e kontraktuara për shembjen e ndërtesave të dëmtuara nga tërmeti, po i hedhin ato ku të munden, pa një plan të studiuar më parë. Jemi në mes të një absurdi, ku në fillim të sezonit turistik ajo që të bie në sy është se përgjatë anëve të rrugëve nacionale mes tokave të gjelbëruara, anës bregut të detit në zonat e plazheve, sasi të mëdha mbetjesh të ngurta kanë shkatërruar në mënyrë serioze dhe të pakthyeshme mjedisin.
Firma të ndryshme ndërtimi pasi hapin themelet e pallateve i hedhin inertet jo në vende të caktuara sipas legjislacionit në fuqi “Për Menaxhimin e Mbetjeve Inerte”, i miratuar që në vitin 2015. Kësaj siç thamë më lart, i janë bashkuar dhe ajo çka mbetur pas shembjeve të ndërteasave të dëmtuara Shijak, Durrës Tiranë apo gjetkë, të cilat rrezikojnë të kthehen në një bombë ekologjike për mjedisin.
Çfarë thotë ligji?
Në bazë të ligjit në fuqi, ai që shkakton mbetjet inerte është i detyruar t’i ruajë, t’i transportojë dhe t’i dorëzojë ato në landfill apo në vend depozitimin e përkohshëm në mënyrë të diferencuar. Por kjo gjë në shumicën e rasteve nuk ka ndodhur dhe sot kemi këtë dëm të pariparueshëm në mjedis. Veçanërisht në rastet e prishjes së godinave, të dëmtuara nga tërmeti i 26 nëntorit, mbetjet inerte nuk janë thjesht beton, gurë, apo dhera, por ato përmbajnë edhe substanca të tjera si qelq, dru, porcelan, tekstile, profile hekuri e çeliku, apo profile alumini, gjë që e rëndon më shumë situatën dhe rreziku i ndotjes është edhe më i madh. Nga një vëzhgim në zonat kryesisht pranë Tiranës, vihet re se mbetjet inerte janë hedhur përgjatë rrugëve, siç është zona pranë Mulletit.
Qindra ton inerte janë hedhur në mënyrë të jashtëligjshme në rrugën nacionale Tiranë-Shkodër. Ndërkohë që kryesisht në zonat periferike vendet e ndotura në kryeqytet janë të panumërta. Fshati Tapizë, është e mbushur me kodra inertesh të cilat janë hedhur vetëm ditët e fundit. Në malin e Dajtit, përgjatë hapsirës turistike, janë hedhur në mënyrë të jashtligjshme inerte, duke rrezikuar gjelbërimin dhe duke dëmtuar turizmin në këtë zonë. Edhe lumi Erzen është mbushur plot me inerte, të cilat zënë shtratin e tij dhe për pasojë ndikojnë negativisht në ekosistemin natyror të burimeve ujore. Por edhe inertet që hidhen në periferi të tjera kanë një ndikim të konsiderueshëm në përmbytjen e zonave përrreth, pasi nëpërmjet rreshjeve inertet transportohen në burimet ujore, si dhe në kanalet kulluese dhe ujitëse, duke ndikuar kështu edhe në bujqësi.
Alarmi
Për këtë emergjencë mjedisore dhe shkatërrim të mjedisit vë alarmin dhe vetë Agjencia Kombëtare e Mjedisit nëpërmjet raportit të saj, i cili publikohet çdo vit. Raporti i fundit i “Gjendjes së Mjedisit” pranon se në Shqipëri, “Mbetjet inerte, mbetjet e rrezikshme, mbetjet spitalore dhe mbetjet e kafshëve nuk trajtohen sipas kërkesave ligjore, pasi mungojnë landfillet e veçanta për depozitimin e ketyre mbetjeve sic jane mungesa e landfilleve per mbetjet e rrezikshme qe mbeten emergjenca me e madhe ne vend”.
E megjithatë ndodhemi në një situatë ku asgjë nuk është bërë. Kamionët me mbetje vazhdojnë të ndotin akoma më shumë rrugët, plazhet dhe lumenjtë duke ofruar jo vetëm një pamje aspak të këndshme për syrin e një vizitori apo pushuesi, por dëmtuar dhe faunën përreth.
