Burgu Evin në veri të Teheranit, simbol i shtypjes në Iran, u godit nga sulmet izraelite që synojnë objektiva të regjimit dhe provokojnë reagime të ashpra globale
Burgu Evin, një nga institucionet më famëkeqe të Iranit, është shndërruar këtë të hënë në objektiv të drejtpërdrejtë të një sulmi izraelit. Goditja ushtarake vjen në kuadër të një operacioni të gjerë që synon objektiva të ndjeshme strategjike dhe institucionale të regjimit iranian. Sulmi ka shkaktuar dëme të konsiderueshme në pjesë të strukturës, ndërkohë që janë raportuar edhe përpjekje arratisjeje nga disa të burgosur.
E ndërtuar në vitin 1972, Evin ndodhet në pjesën veriore të Teheranit dhe është kthyer në simbol të frikës për mijëra qytetarë. Pas Revolucionit Islamik të vitit 1979, ky burg u kthye në një qendër mbajtjeje për kundërshtarët politikë, gazetarët kritikë, aktivistët për të drejtat e njeriut, si dhe për shtetasit e huaj apo me shtetësi të dyfishtë, shpesh të akuzuar për spiunazh.
Institucioni është dënuar vazhdimisht nga organizatat ndërkombëtare për shkelje flagrante të të drejtave të njeriut. Amnesty International dhe Human Rights Watch e kanë përshkruar atë si një “shtëpi të terrorit shtetëror”, duke evidentuar raste të torturave fizike, izolimit të zgjatur, ndëshkimeve pa proces të drejtë dhe dhunës seksuale ndaj të burgosurve.
Një nga incidentet më të rënda në këtë burg ndodhi në vitin 2022, kur një zjarr i fuqishëm shkaktoi vdekjen e të paktën tetë personave dhe plagosjen e dhjetëra të tjerëve. Dëshmitarët e brendshëm raportuan se flakët shpërthyen pas një proteste të burgosurve, ndërsa autoritetet ofruan versione të ndryshme që shtuan dyshimet për mbulimin e të vërtetës.
Burgu Evin ka një funksion të dyfishtë për regjimin iranian: përveç shtypjes së brendshme, ai shërben si instrument presioni në arenën ndërkombëtare. Të burgosurit me shtetësi të huaj mbahen shpesh për qëllime negociatash dhe shkëmbimesh diplomatike, duke e kthyer këtë institucion në një vegël të fuqishme të politikës së jashtme iraniane.
Goditja ndaj këtij burgu mund të sjellë tensione të reja në rajon dhe të nxjerrë në pah brutalitetin institucional të regjimit iranian. Ndërkohë, reagimi ndërkombëtar pritet të jetë i ashpër, veçanërisht nga organizatat që kanë dokumentuar me vite abuzimet në këtë institucion famëkeq.
