Çmimet e pronave në Tiranë priten të rriten edhe në vitet në vazhdim. Ilda Zaloshnja, agjente e pasurive të paluajtshme, mendon se investimi në prona mbetet sot investim më i mirë në raport me alternativat e tjera që ofron tregu shqiptar.
Sipas saj, me këtë tendencë të rritjes së çmimeve të regjistruar në vitet e fundit, fitimi nga rishitja e pronës në harkun e disa viteve do të ishte shumë i kënaqshëm.
Për sa i takon qiradhënies, ajo thotë se në Shqipëri, kthimi është më i ngadaltë krahasuar me shumicën e vendeve të tjera. Megjithatë, sipas saj, edhe çmimet e qirave që shqiptarët janë të gatshëm të paguajnë janë rritur ndjeshëm.
Mendoni se pasuritë e paluajtshme janë sot një investim i mirë?
Personalisht, mendoj se prona është investimi më i mirë, krahasuar me alternativat e tjera që ofron tregu shqiptar. Nga llogaritë tona, kthimi nga investimi në prona nga qiradhënia apo nga rishitja është më i lartë se produktet klasike që ofron sektori financiar.
Prej vitesh, çmimet e pronave në Tiranë po rriten me minimalisht 10-15% në vit, ndërsa në disa zona, rritja e çmimeve është edhe më e lartë. Me një tendencë të tillë, normalisht fitimi nga rishitja e pronës në vlera mesatare do të ishte mjaft i kënaqshëm. Përfitim interesant do të kishte edhe nga blerja për investim në qiradhënie, por sigurisht në këtë drejtim, duhen llogaritje të kujdesshme. Çmimet e qirave janë shumë të ndryshueshme në të njëjtën zonë, në varësi edhe të karakteristikave dhe detajeve të brendshme të pronës. Zakonisht, një investim shtesë në arredim dhe mobilim ndihmon për një kthim më të shpejtë të investimit, nëpërmjet qiradhënies.
Megjithatë, duhet thënë se në Shqipëri, kthimi nga qiradhënia është më i ngadaltë dhe më afatgjatë, krahasuar me vendet e tjera. Në vendet e tjera, konsiderohet si optimal një kthim nga investimi deri në një afat prej 12 vjetësh, ndërsa në Shqipëri, po të gjesh një pronë që e kthen investimin në 12-15 vjet, mund të konsiderohet një okazion shumë i mirë.
Ne vëmë re, sidoqoftë, se niveli i qirave që zakonisht ka qenë i papranueshëm për shqiptarët, pranë nivelit të 500 eurove, nuk është më aq i papranueshëm. Mendoj se është rritur numri i individëve që janë të gatshëm të paguajnë një qira pak më të lartë, kundrejt kushteve më komode. Kjo dëshmon edhe një rritje të standardit të jetesës, qoftë edhe me qira. Ajo që duhet thënë është se për shumicën e njerëzve, qiraja nuk është një zgjidhje afatgjatë, sidomos me çmime të këtij niveli. Me kalimin e kohës, shumica e njerëzve tentojnë të blejnë një banesë të tyren.
Cilat mund të jenë zonat më të këshillueshme për të pasur një kthim të lartë nga investimi në pasuri të paluajtshme?
Nëse do ta thjeshtoja, do të thoja brenda Unazës së Tiranës, sepse në këtë zonë, normalisht do të ketë gjithmonë kërkesë për prona dhe logjikisht, çmimet do të vazhdojnë të rriten.
Pastaj ngelet shumë e rëndësishme pjesa e gatishmërisë për të investuar, sidomos kur bëhet fjalë për qiradhënie. Muajt e fundit, ne kemi pasur gjithashtu rritje shumë të madhe të kërkesave për blerje në bregdet, me qëllim investimi. Sidomos ka kërkesë në komplekse rezidenciale që janë të miradministruara, sepse kjo të ndihmon shumë për ta menaxhuar një pronë në distancë. Komplekset elitare në bregdetin e Gjirit të Lalëzit dhe të Jugut kanë njohur rritje shumë të lartë të çmimeve në dy vitet e fundit.
Sa po ndihmon kredidhënia në mbështetjen e kërkesës dhe në rritjen e çmimeve?
Ka disa banka që po u japin shumë përparësi kredisë hipotekore dhe mendoj se ka ofertë të kënaqshme. Bankat po e zhdërvjelltësojnë procesin, pavarësisht se interesat, për mendimin tim, ngelen relativisht të larta, krahasuar me vendet e tjera. Burokracia mbetet problem, por kjo nuk lidhet vetëm me bankat, ka çështje të lidhura me funksionimin e institucioneve të tjera, me problematikën me titujt e pronësisë, etj. Këto bëjnë që i gjithë procesi i disbursimit të një kredie për blerje prone të jetë i gjatë, shkon afërsisht dy muaj.
Po nëse flasim për pronat komerciale, a mendoni se në këtë rast investimi mund të jetë më i leverdishëm?
Nuk do të thoja më i leverdishëm, por më shumë është investim më i sigurt. Një dyqan i mirë ka gjithmonë një qiraxhi, nuk ngelet për një kohë të gjatë bosh. Kjo është një garanci. Por, në terma kthimi nga investimi, ajo mund të kërkojë edhe më shumë kohë. Të blesh sot një dyqan në një zonë të favorshme të qendrës është shumë e kushtueshme, ndërsa qiratë kanë kufizimet e veta. Dyqanet në zona të favorshme sot kushtojnë minimalisht 5 mijë deri në 6 mijë euro për m².
Unë shfrytëzoj një njësi komerciale sot me qira dhe paguaj 1 mijë euro në muaj. Nëse do të doja ta blija këtë dyqan, pronari do të më kërkonte ndoshta 400 mijë euro. Mjafton të bëjmë një llogari të thjeshtë për të kuptuar sa kohë do të duhej për të shlyer këtë investim. Në fund të fundit, biznesi kaq qira mund të përballojë. Pra, kthimi është më i gjatë krahasuar me pronat rezidenciale. Nëse i investon 400 mijë apo 500 mijë euro në një vilë në komplekset rezidenciale, mund të marrësh qira deri në 3 mijë euro në muaj. Kthimi është më i shpejtë, megjithatë mund të jetë pak më e vështirë për të gjetur një qiraxhi. Me 100 mijë euro sot nuk blen dot një dyqan në një vend të mirë. Por, me këtë shumë mund të blesh një apartament dhe ta japësh me qira për 500 euro në muaj.
Besoni se tendenca e rritjes së pasurive të paluajtshme do të vazhdojë me këto ritme edhe në vitet e ardhshme?
Në Shqipëri është e vështirë të bëhen parashikime, edhe për shkak të mungesës së një informacioni të plotë dhe të saktë statistikor për tendencat historike. Gjithsesi, mendoj se Tirana do të vazhdojë të ketë kërkesë të lartë për pasuri të paluajtshme. Kjo do të shoqërohet me një tendencë normale të rritjes së çmimeve, vit pas viti.monitor
Në vitet e fundit, sigurisht rritja ka qenë pak më e lartë, për shkak të disa faktorëve specifikë, si, për shembull, rritja e taksave, shtesa e sigurimit të detyrueshëm për ndërtuesit, etj. Në fund të fundit, këto janë të gjitha kosto që u përcillen blerësve. Mendoj se çmimet do të vazhdojnë të rriten, ndoshta me një normë prej të paktën 10% çdo vit.
