Ndërsa reperët iranianë si Hichkas detyrohen të emigrojnë dhe të tjerë si Toomaj Salehi dhe Saman Yasin janë të burgosur, Arian Khameneh hedh një vështrim në zhanrin e muzikës që ka përcjellë një epokë protestash.
Në fillim deri në mesin e viteve 2000, Soroush Lashkari, i njohur më mirë si Hichkas po regjistronte video rrep në rrugët e Teheranit. Duke qenë se nuk ishin kushtet për ndriçim gjatë natës, ai dhe miqtë e tij xhironin videot e tyre duke ecur përpara dritave të pasme të një makine që lëvizte mbrapa.
Hip-hop-i është një zhanër kryesisht i paligjshëm i muzikës në Iran, kështu që atij iu desh ta shiste punën e tij fshehurazi, përmes emaileve personale, duke u përpjekur të kontrollonte agjentët e fshehtë të qeverisë, duke telefonuar së pari blerësit dhe duke dërguar CD në derën e tyre.
Pavarësisht se qeveria e quajti hip hopin si “Satanizëm” repi iranian u përhap përmes internetit dhe u rrit gjatë dekadës në vijim për t’u bërë një nga zhanret më të njohura të muzikës në mesin e të rinjve të vendit.
Sot, si lëvizje e vazhdueshme Gruaja, Jeta, Liria në Iran ka rritur tensionet politike në një nivel që nuk është parë në dekada, mesazhet në hip-hop-in iranian janë bërë gjithnjë e më radikale dhe vetë reperët janë bërë disa nga zërat politikë më të famshëm dhe më të zhurmshëm në lëvizje.
Në tetor 2022, Tomajt Salehi dhe Yasin u arrestuan përkatësisht me akuzat e korrupsionit dhe bërjes së luftës kundër zotit gjë që i vuri ata në rrezik të dënimit me vdekje. Thuhet se Salehi është rrahur dhe është mbajtur në izolim. Jasin u dënua me vdekje përpara se të fitonte një apel për anulimin e vendimit, por mbetet në burg; gjyqi i tij do të zhvillohet më 8 maj.
Me protestat që tregojnë potencialin e jashtëzakonshëm të reperëve për t’u bërë të famshëm nga lëvizjet antiqeveritare, regjimi është bërë më vigjilent dhe ka forcuar kufizimet në hip-hop. Ndërsa banderola që mbështesin Toomajn varen rregullisht në mënyrë të paligjshme nën ura nëpër Teheran, është e paqartë nëse vija e kuqe që kanë kaluar reperët si ai dhe Yasin do të tërhiqet nga qeveria për të heshtur mospajtimin.
Siç shprehet Afrasiab, një reper-aktivist dhe mik i Toomajt në një video-mesazh të fundit: “A e dini se nga ifrikësohen ata më shumë? Se ne nuk kemi më frikë”./BBC
