Përshkallëzimi i konfliktit arriti kulmin sot më 18 qershor, kur Irani lëshoi raketë hipersonike drejt Izraelit, pas thirrjes së Trumpit për dorëzim pa kushte nga Teherani.
Tensionet midis Iranit dhe Izraelit u intensifikuan ndjeshëm më 18 qershor, pas një serie sulmesh ajrore izraelite në Teheran dhe kundërpërgjigjes së fortë iraniane. Irani deklaroi se ka lëshuar raketa hipersonike drejt territorit izraelit, duke e cilësuar veprimin si pjesë të “Betejës që ka nisur” dhe duke premtuar se nuk do të tregojë mëshirë ndaj Izraelit.
Kjo përshkallëzim vjen pak pasi ish-presidenti amerikan Donald Trump bëri thirrje për një “dorëzim pa kushte” të Iranit, gjë që u interpretua si provokim i drejtpërdrejtë. Udhëheqësi suprem iranian, Ayatollah Ali Khamenei, reagoi me forcë duke deklaruar se lufta ka filluar dhe se nuk do të ketë kompromis.
Më herët gjatë ditës, avionë luftarakë izraelitë kryen sulme ajrore në disa lagje të Teheranit, përfshirë Piroozi, Sabalan dhe Sayyad. Burime ushtarake izraelite pohuan se objektiv i sulmeve ishin një impiant për centrifugat bërthamore, depot e armëve dhe një universitet që lidhej me Gardën Revolucionare Islamike (IRGC). Gjithashtu, kompleksi i raketave Khojir pranë Teheranit raportohet se u godit.
Si kundërpërgjigje, Irani paralajmëroi banorët e Tel Avivit që të përgatiten për sulme të mundshme. Garda Revolucionare Islamike mori përgjegjësinë për lëshimin e raketave hipersonike të tipit Fattah-1, si pjesë e operacionit të koduar “Premtimi i Ndërshëm 3”. Sipas tyre, këto raketa “tronditën strehimoret” në Tel Aviv dhe janë të vështira për t’u ndaluar për shkak të shpejtësisë mbi Mach 5.
Përveç raketave, Irani nisi edhe një flotë dronësh drejt territorit izraelit. Forcat e mbrojtjes izraelite konfirmuan se kanë arritur të rrëzojnë dy prej tyre mbi Detin e Vdekur. Kjo ndodhi ndërsa përplasja mes dy vendeve hyri në ditën e saj të gjashtë, duke ngritur shqetësime për një përshkallëzim më të gjerë rajonal.
Donald Trump, duke u përpjekur të distancohet nga zhvillimet ushtarake, deklaroi se SHBA-të nuk janë të përfshira në sulmet izraelite. Megjithatë, ai paralajmëroi Iranin se durimi i tij është pranë fundit, duke lënë të hapur mundësinë për ndërhyrje më të drejtpërdrejtë nëse situata përkeqësohet.
Në sfond, përpjekjet diplomatike për të zbutur krizën kanë nisur. Ministri i Jashtëm i Egjiptit, Badr Abdelatty, u bëri thirrje SHBA-së dhe Iranit që të angazhohen në dialog paqësor dhe të shmangin një përshkallëzim të mëtejshëm që mund të rrezikojë stabilitetin në Lindjen e Mesme.
Analistët ndërkombëtarë vlerësojnë se përdorimi i raketave hipersonike nga Irani shënon një etapë të re në karakterin teknologjik të konfliktit dhe përbën sfidë serioze për mbrojtjen izraelite. Nga ana tjetër, kërcënimet në rritje nga Trump ndaj Teheranit kanë ndezur frikën për një përfshirje më të gjerë amerikane në rajon.
Qytetarët në Tel Aviv raportojnë se janë duke përjetuar frikë të shtuar dhe kanë kërkuar evakuime në disa zona pranë zonave ushtarake. Shtabi i emergjencave izraelite ka shtuar praninë në zonat urbane dhe ka rritur nivelin e gatishmërisë.
Nga ana tjetër, qeveria iraniane po përdor ngjarjet për të konsoliduar opinionin e brendshëm, duke i paraqitur sulmet izraelite si sulme ndaj sovranitetit të vendit. Në Teheran janë mbajtur disa tubime pro-qeveritare ku qytetarët kanë kërkuar hakmarrje.
Përgjegjësia për përshkallëzimin, sipas analistëve, mbetet e ndarë mes politikave agresive të të dyja palëve. Izraeli pretendon se sulmet në Teheran ishin preventive, ndërsa Irani i konsideron si akt agresioni dhe kërcënim për sovranitetin kombëtar.
Situata në Lindjen e Mesme është gjithnjë më e tensionuar dhe vëzhguesit ndërkombëtarë paralajmërojnë për një spirale dhune nëse komuniteti ndërkombëtar nuk ndërhyn përmes kanaleve diplomatike. Ndërsa Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të mbajnë një qëndrim të pasaktë publikisht, përfshirja e tyre de facto nuk përjashtohet.
Në këtë sfond të trazuar, Këshilli i Sigurimit i OKB-së pritet të mbajë një mbledhje urgjente në ditët në vijim, për të adresuar përshkallëzimin dhe për të shmangur një përballje të hapur midis dy fuqive ushtarake në rajon.
Liderët europianë, përfshirë përfaqësues nga Franca dhe Gjermania, kanë bërë thirrje për ndalim të menjëhershëm të armiqësive dhe për një dialog të drejtpërdrejtë të ndërmjetësuar nga komuniteti ndërkombëtar.
Deri në këto momente, asnjëra palë nuk ka shfaqur gatishmëri të vërtetë për t’i dhënë fund luftimeve. Me një bilanc që sa vjen e rëndohet, rajoni mbetet në prag të një konflikti të plotë që mund të ketë pasoja globale.
