Deklarata e Kinës kundër anijes britanike në ngushticën e Tajvanit ndez tensione në rajon dhe ngre shqetësime për paqen në Indo-Paqësor
Ministria e Mbrojtjes e Kinës ka dënuar kalimin e anijes luftarake britanike HMS Spey në ngushticën e Tajvanit, duke e cilësuar si një provokim të qëllimshëm dhe kërcënim për stabilitetin rajonal. Reagimi i ashpër i ushtrisë kineze pasoi patrullimin e fundit të kryer nga Marina Mbretërore Britanike, të cilën Londra e përshkroi si një lëvizje të planifikuar në përputhje me ligjin ndërkombëtar.
Sipas autoriteteve britanike, lëvizja e HMS Spey ishte pjesë e një misioni të gjatë në rajonin Indo-Paqësor, dhe nuk kishte për qëllim asnjë provokim. Megjithatë, kjo është hera e parë në katër vite që një anije britanike kalon në këtë zonë delikate, duke rindezur tensionet në ujërat e kontestuar ndërmjet Kinës dhe Tajvanit.
Pekini, i cili pretendon sovranitet të plotë mbi Tajvanin, akuzoi Mbretërinë e Bashkuar për përhapje të dezinformatave dhe shtrembërim të parimeve ligjore ndërkombëtare. Ushtria kineze tha se kishte ndjekur anijen britanike gjatë gjithë kalimit në ngushticë dhe paralajmëroi se do të kundërshtojë çdo provokim të ngjashëm në të ardhmen.
Ndërkohë, Ministria e Jashtme e Kinës deklaroi se e njeh të drejtën e lundrimit të lirë për vendet e huaja, por kundërshton përdorimin e kësaj të drejte si pretekst për të cenuar sovranitetin dhe sigurinë kombëtare të Kinës. Reagimet nga ana e Tajvanit ishin të kundërta – autoritetet në Taipei e përshëndetën misionin britanik si një mbështetje të qartë për lirinë e lundrimit.
Misioni aktual i Mbretërisë së Bashkuar përfshin një grup goditës të drejtuar nga aeroplanmbajtësja HMS Prince of Wales, me rreth 4,000 trupa britanike që do të ndërmarrin stërvitje dhe vizita në mbi 30 vende, përfshirë SHBA-në, Indinë, Singaporin dhe Malajzinë. Kryeministri britanik Keir Starmer e ka përshkruar këtë si një nga ndërhyrjet më të mëdha detare të shekullit.
Tensionet mes Kinës dhe Tajvanit janë përshkallëzuar që prej ardhjes në pushtet të presidentit tajvanez Lai Ching-te, i cili është kundërshtar i fortë i Pekinit. Ai e ka përshkruar Kinën si një “forcë të huaj armiqësore” dhe ka forcuar politikat për të frenuar ndikimin kinez në vend.
Për më tepër, Kina ka intensifikuar stërvitjet ushtarake në ngushticën e Tajvanit. Në prill, ushtria kineze zhvilloi një ushtrim me armë të gjalla që simulonte sulme mbi porte dhe objekte strategjike energjetike. Kohët e fundit, dy aeroplanmbajtëse kineze janë përfshirë në një stërvitje të rrallë të përbashkët pranë Japonisë, duke shkaktuar shqetësim në Tokio.
Në këtë klimë tensioni në rritje, çdo lëvizje e fuqive perëndimore në rajon shihet me sy kritik nga Pekini, ndërsa Tajvani dhe aleatët e tij i konsiderojnë këto veprime si mbështetje për të drejtën ndërkombëtare dhe sigurinë e rrugëve detare.
