Ligjvënës amerikanë nga të dyja partitë i vënë në pikëpyetje ligjshmërinë e sulmit ushtarak të Trump ndaj Iranit pa miratimin e Kongresit
Një numër në rritje ligjvënësish amerikanë nga të dyja anët e spektrit politik kanë reaguar me shqetësim ndaj vendimit të ish-Presidentit Donald Trump për të urdhëruar sulme ajrore kundër objekteve bërthamore iraniane pa miratimin paraprak të Kongresit. Kjo lëvizje ka ndezur një debat të fortë mbi kufijtë e kompetencave presidenciale për shpalljen e luftës.
Edhe pse drejtuesit republikanë mbështetën veprimin e Trump, disa anëtarë të kësaj partie iu bashkuan demokratëve në thirrjet për të respektuar Kushtetutën. Deputeti republikan Warren Davidson nga Ohio, zakonisht mbështetës i fortë i Trump, deklaroi: “Edhe nëse vendimi i Presidentit del i drejtë, është vështirë të gjendet një justifikim kushtetues për të.”
Një tjetër republikan, Thomas Massie nga Kentucky, e cilësoi ndërhyrjen si “jo kushtetuese”, duke sjellë edhe një projekt-rezolutë dypartiake që kërkon ndalimin e veprimeve ushtarake ndaj Iranit, në mungesë të një deklarate lufte apo autorizimi specifik nga Kongresi.
Trump mbrojti sulmet në një fjalim të shkurtër nga Shtëpia e Bardhë, por nuk përmendi asnjëherë bazën ligjore për vendimin e marrë pa autorizimin e Kongresit. Për më tepër, në rrjetin Truth Social, ai sulmoi personalisht Massie, duke e quajtur “dembel, mburravec dhe joefektiv”.
Senatori demokrat Tim Kaine njoftoi se do të shtyjë përpara një votim mbi një rezolutë që kufizon kompetencat e Presidentit për të vepruar ushtarakisht ndaj Iranit pa miratimin e dy dhomave të Kongresit. “Presidenti nuk mund të nisë një luftë sipas dëshirës,” u shpreh Kaine në një intervistë televizive.
Sipas ligjit të Rezolutës së Fuqive të Luftës, një president mund të ndërmarrë veprime ushtarake vetëm në tre raste: shpallje lufte nga Kongresi, autorizim i posaçëm nga ligjvënësit ose në rast të një emergjence kombëtare të shkaktuar nga një sulm ndaj SHBA. Në dekadat e fundit, shumë presidentë kanë zgjatur gradualisht autoritetin e tyre, duke anashkaluar Kongresin.
Senatori Bernie Sanders e quajti veprimin e Trump “thellësisht antikushtetues”, duke theksuar se vetëm Kongresi ka të drejtë të shpallë luftë. Në një fjalim në Oklahoma, ai theksoi se “Presidenti nuk ka këtë autoritet.”
Deputetja Alexandria Ocasio-Cortez reagoi ashpër, duke e cilësuar si “një shkelje të rëndë të Kushtetutës” dhe “bazë të qartë për shkarkim”. Ajo paralajmëroi se ky veprim rrezikon të përfshijë vendin në një luftë që mund të zgjasë për breza.
Deputeti Sean Casten nga Illinoisi theksoi se asnjë president nuk ka të drejtë të sulmojë një shtet tjetër pa një kërcënim të menjëhershëm ndaj SHBA dhe pa miratimin e Kongresit. Ai i bëri thirrje kryetarit të Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson, që të mbrojë kompetencat kushtetuese të organit ligjvënës.
Johnson u përpoq të justifikojë veprimin e Trumpit, duke thënë se sulmet ishin “të kufizuara dhe të domosdoshme” dhe në përputhje me praktikat e mëparshme të presidentëve të tjerë. Edhe senatori John Thune shprehu mbështetje, duke treguar se Trumpi mund të mos përballet me pasoja të rënda politike në Kongresin e kontrolluar nga republikanët.
Ndërkohë, udhëheqësi demokrat në Dhomën e Përfaqësuesve, Hakeem Jeffries, kritikoi Trumpin për moskërkimin e autorizimit, por nuk e quajti sulmin të paligjshëm. Në kontrast, zëvendëskryetarja demokrate, Katherine Clark, e cilësoi vendimin si “i paautorizuar dhe antikushtetues”.
Senatori Chuck Schumer shprehu mbështetje për rezolutën e Kaine, duke kërkuar që Senati ta vendosë menjëherë në rendin e ditës. “Askush nuk mund të eci drejt luftës pa strategji dhe me retorikë të paqëndrueshme,” tha ai.
Megjithatë, jo të gjithë demokratët ishin kritikë. Deputetët Steny Hoyer dhe Josh Gottheimer mbështetën sulmet pa ngritur shqetësime ligjore, ndërsa senatori John Fetterman shprehu hapur mirënjohje për vendimin e Trump. “Irani është sponsori kryesor i terrorizmit dhe nuk mund të zotërojë armë bërthamore,” shkroi ai në X.
Deputeti progresist Ro Khanna, që bashkë me Massie hartoi rezolutën kundër luftës, ngriti një pyetje thelbësore: A do ta përkrahin votuesit e MAGA këtë ndërhyrje? Sipas tij, kjo mund të jetë “çarja e parë e vërtetë” në bazën mbështetëse të Trump, duke kujtuar se ai fitoi në 2016 duke kritikuar luftën e Irakut.
