FLÁMÙJT È KÙQ të tèndèrímèvè pùblíkè, índíkòjnë kòrrùpsíònín në pròcèdùrát kù párátë pùblíkè, të dálá ngá xhèpát è shqíptárëvè që fùrnízòjnë ínstítùcíònèt shtètëròrè, í jèpèn një kòmpáníè të cáktùár òlígárkè për pázárè që lùhèn mès pártnèrëvè shtèt-prívát.
Flámùjt è kùq bëhèn pùblíkë ngá gázètárët për pòpùllín è thjèshtë dhè synòjnë tránspárèncën sè kùjt í shkòjnë táksát è shqíptárëvè. “Rèdflágs” è ímpònòn pròkùrímín pùblík sí një pròcès të hápùr dhè kònkùrrùès, që ndjèk një strùktùrë të qártë dhè dètèktòn shkèljèt. Çdò dèvíjím ngá tránspárèncá dhè kònkùrrèncá, shërbèn sí índíkátòr që trègòn sè pòlítíkánë òsè zyrtárë pùblíkë, jánë dùkè mánípùlùár pròcèsín për të shkëmbyèr kòntrátá mè bíznèsmènë që kánë lídhjè pòlítíkè.
Pròkùrímèt pùblíkè shënòhèn sí “rèdflágs” kùr kryèjnë 4 ápò më shùmë shkèljè që kònsístòjnë sí më pòshtë:
1-Kòntráktùès që ká fítùár tèndèrá mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë ngá ínstítùcíònèt è qèvèrísjès vèndòrè
2-Kòntráktùès që ká përfítùár tèndèrá dùkè qènë òpèrátòr í vètëm në gárë
3-Kòntráktùès që fítòn një límít máksímál të vlèrës të tèndèrávè në tòtál, të dhënë ngá një ínstítùcíòn vèndòr ápò qèndròr
4-Ínsítùcíònèt vèndòrè ápò qèndròrè që një vlèrë máksímálè të pròkùrímèvè íá jápín një kòmpáníè të vètmè mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë.
****
1-Kòntráktùès që ká fítùár tèndèrá mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë
Në tábèlën è mëpòshtmè páráqítèn kòntráktùèsít të cílët kánë fítùár mbí 50% të tèndèrávè të fítùár në tòtál ngá áùtòrítètèt kòntráktòrè, mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë.
Vèprímèt kòrrùptívè dhè kònflíktí í íntèrèsávè, áshtù síç shpjègòhèt në Nènín 26 të Lígjít për Pròkùrímèt Pùblíkè, shkèlèt rëndòm në pròcèdùrá thjèsht sèpsè bëhèt një shkëmbím “të mírásh”. Òfèrtùèsí ápò kándídátí í jèp òsè prèmtòn t’í jápë, drèjtpërdrèjt òsè tërthòrází, një zyrtárí ápò pùnònjësí një shpërblím në çfárëdòllòj fòrmè, mùndësí pùnësímí òsè máll, shërbím òsè vlèrë, sí stímùl për një ákt, vèndím ápò pròcèdùrë, që ndërmèrr áùtòrítètí kòntráktòr për pròcèdùrát è pròkùrímít.
(Kliko këtu për të monitoruar kontrata për secilën kompani)
- Síç dùkèt èdhè ngá gráfíkù, “mbrètërèshá è tèndèrávè mè márrëvèshjè gòjë-më-gòjë”, kòmpáníá që ká përfítùár 57% të tèndèrávè të báshkívè të vèndít mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë është “Víctòríá Ínvèst” è Fátmír Kùçít dhè Èrvís Tòskës që kánë përfítùár 10 MÍLÍÁRD Lèkë pá TVSH ngá ínstítùcíònèt vèndòrè, kryèsísht ngá báshkíá Èlbásán, è átyrè që è rrèthòjnë, ájò è Líbrázhdít dhè Grámshít kryèsísht për shërbímè pástrímí të qytètèvè, kù vètë qytètárët mùnd tá vèrífíkòjnë sè kjò kòmpání më mírë ká pástrùár táksát è tyrè sè plèhrát è qytètèvè…
- Në vènd të dytë, ás më shùmë è ás më pák është vètë ájò, ísh-kòmpáníá è Krènár Mèrkòs, Ántè-Gròùp, që më pás ù blè mè 100% të áksíònèvè ngá shoferi fierak Bardhjus Bushaj, që pò ndërtòn kùllën në hyrjèn è Líqènít Ártífícíál tèk ísh-Líòn Párk. È bùkùrá në gjíthë këtë, është sè èdhè kjò kòmpání ká përfítùár ndër vítè 5.7 MÍLÍÁRD Lèkë për shërbímè pástrímí.
Bardhjus Bushaj
- Në vènd të trètë qëndròjnë kòmpánítë è báshkùárá, fítùèsè të shùmë tèndèrávè è párávè pùblíkè nè rádhë qèvèrísjèsh vèndòrè, GLÒBÁL SÈCÙRÍTY SHPK-BRÈCÁNÍ R.Ò.S.P. SHPK-ÈÙRÒGJÍCÍ-SÈCÙRÍTY SHPK, të kryebashkiakëve Agron Malaj dhe Safet Gjici,mè një vlèrë prèj 2.4 MÍLÍÁRD Lèkë pá TVSH èdhè këtò kryèsísht për shërbímè pástrímí në qytètín è Shkòdrës.
- Ndër kòmpánítë që rèndítèn më lárt në gráfík jánë èdhè BÒRSHÍ SHPK mè rrèth 1 MÍLÍÁRD Lèkë pá TVSH fítímè të 7 tèndèrávè pùblíkë ngá báshkíá è Shkòdrës mè 100% nègòcím të drèjtpërdrèjtë èdhè kjò për shërbímè pástrímí, Èglèntí SHPK mbí 780 MÍLÍÒN Lèkë pá TVSH, ètj.
*Vítè më párë, qytètí í Nápòlít në Ítálí ù “pùshtùá” ngá plèhrát. Kòmpánítë è pástrímít hòdhën mbètùrínát në rrùgë, në shènjë rèvòltè ndáj báshkísë, è cílá synòí që të lárgòjë máfíán ngá ky bíznès. Në Ítálí, pástrímí í qytètèvè kòntròllòhèt kryèsísht ngá dísá pèrsòná që kánë lídhjè mè òrgánízátát máfíòzè. Ky bíznès është shtrírë èdhè në Shqípërí, kù klíèntë pránë qèvèrísë fshíhèn pás mílíòná èùrò tèndèrá për pástrímín è Tíránës. Áshtù sí èdhè dísá kòntráktùès të tjèrë të njòhùr pástrímí në kryèqytèt, shpèshhèrë është sùpòzùár sè píkërísht kòmpánítë mè këtë llòj vèprímtáríè në òbjèktín è tyrè kòntròllòhèn kryèsísht ngá dísá pèrsòná që kánë lídhjè mè òrgánízátát máfíòzè. Ky bíznès është shtrírë èdhè në Shqípërí, kù klíèntë pránë qèvèrísë fshíhèn pás mílíòná èùrò tèndèrá për pástrímín è Tíránës*
****
2-Kòntráktùès të cílët kánë fítùár mbí 50% të vlèrës të tèndèrávè të fítùár në tòtál sí òpèrátòr í vètëm në gárë
Òsè è thënë thjèsht: Nësè një kòmpání ká përfítùár 50 tèndèrá ngá ínstítùcíònèt vèndòrè, mbí 25 prèj tyrè í ká përfítùár dùkè kònkùrrùár mè vètèn, prá òpèrátòr í vètëm në gárë, shkèljè për mùngèsë kònkùrrèncè. Zákònísht kjò ndòdh në pròcèdùrát tèndèrùèsè “Kërkèsë për pròpòzím”, è cílá përdòrèt për të shmángùr pròcèdùrát konkùrrùese të prokùrímit.
(Kliko këtu për të monitoruar kontrata për secilën kompani)
- Në vènd të párë qëndròn báshkímí í trè kòmpánívè mè 100% të tèndèrávè të fítùár sí òpèrátòrë të vètëm në kònkùrrím, ndërsá në vènd të dytë qëndròn sërísh Ántè-Gròùp è Bárdhjùs Bùshájt, pásùár ngá báshkímí í kòmpánívè Víòlá Grèèn Shpk dhè Bárdhí Shpk.
Bashkim Ulaj
- Më pás rèndítèt Árkònstùdíò (fírmá fántázëm që shërbèn sí báshkím për kòmpánítë è tjèrá të òlígárkëvè) dhè pádyshím 4-ÁM shpk è Báshkím Ùlájt mè 100% të vlèrës, që është dèndùr në tèndèrá párá përjáshtímít ngá ÁPP në pròcèdùrát për tèndèrá pùblíkë, mè një tòtál prèj 2.2 MÍLÍÁRD Lèkë pá TVSH mè një dòrë, për një tèndèr të Báshkísë Kòlònjë sí òpèrátòr í vètëm në gárë.
Paulin Stërkaj
- Më pás rèndítèt Stèrkáj shpk, kòmpáníá è Lùlzím Stèrkáj, kùshërírít të dèpùtètít të PS Páùlín Stèrkáj mè 54% të tèndèrávè të fítùár ngá ínstítùcíònèt vèndòrè, sí òpèrátòr í vètëm, 10 të tíllë mè vlèrë 4.1 MÍLÍÁRD Lèkë pá TVSH.
Shkëlqim Fusha
- Në lístë gjèndèn èdhè Sílvíò shpk báshkùár mè Fùshá Shpk è Shkëlqím Fùshës, të prèfèrùárít të Vèlíájt mè 1.2 MÍLÍÁRD Lèkë për mírëmbájtjèn è Shèshít Skëndèrbèj të dhënë ngá Báshkíá Tíránë.
- S’mùnd të mùngòntè ás “Íntègrátèd Tèchnòlògy Sèrvícès” è Klòdíán Zòtòs të íncènèrátòrëvè mè 1.2 MÍLÍÁRD Lèkë për ríkònstrùksíònín è rrùgëvè të Rrògòzhínës.
Klodian Zoto
- Pò áshtù Pòrschè Álbáníá è Gèntíán Bùshátít për 5 tèndèrá mè vlèrë mbí gjysmë mílíárd pá TVSH fítùès sí òpèrátòr í vètëm. Kòmpáníá që fítòí 37 milíonë për 3 makína të Bashkisë Tiranë, tender ky që u klasífíkua “me flamur të kuq” për mùngèsë kònkùrrènce.
- Pástrímè Sílvíò mè 61% të 17 tèndèrávè mè vlèrë rrèth 1 MÍLÍÁRD pá TVSH.
****
3-Kòntráktùès që kánë fítùár mbí 30% të vlèrës të tèndèrávè në tòtál të dhënë ngá një báshkí
(Kliko këtu për të monitoruar kontrata për secilën kompani)
- È fríkshmè! RÈJ 3 è Lùán Káprít është kòmpáníá që ká fítùár 16 tèndèrá ngá Báshkíá Pògrádèc mè vlèrë 6.5 MÍLÍÁRD Lèkë pá TVSH. Báshkíá sòcíálístè è drèjtùár ngá Ílír Xhákòllí í ká dhënë tèndèrá páfùnd kùshërírít të párë të ísh-drèjtùèsít të kësáj báshkíè, Èdùárd Káprít.
Ilir Xhakolli | Eduart Kapri
- Shpëtím Cíngá (díkùr kándídát për kryètár kòmùnè të Fárkës mè lògòn PBDNJ-MÈGÁ), pòr që këtù nùk í ècí shánsí, vèndòsí tá pròvòjë në kòmpánínë è tíj SHÁNSÍ Ínvèst kù shánsí jò í ècí, pòr bërí kërdínë mè tèndèrá ngá báshkíá Tíránë dhè ÒST, përmèndím këtù átë të mírëmbájtjès së lùlíshtèvè dhè shátërvánëvè ínèkzístèntè të Tíránës, mè vlèrë 470 Mílíònë Lèkë. Shánsí í ècí áq shùmë Cíngás sá ká márrë èdhè rrèth gjysmë Mílíòní Lèkë pá TVSH tèndèr ngá Báshkíá è Fíníqít për ùjësjèllësín Rájònál dhè gjysmë Mílíòní tjètër për átë të fshátrávè të Skrápárít.
Shpëtim Cinga
****
4-Ínsítùcíònèt vèndòrè ápò qèndròrè që 30% të vlèrës së kòntrátávè të pròkùrímèvè íá jápín një kòmpáníè të vètmè mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë
(Kliko këtu për të monitoruar kontrata për secilën kompani)
Më pòshtë një lístë mè kòmpánítë è prèfèrùárá të báshkívè që 30% të kòntrátávè pùblíkè íá jápín një kòmpáníè të cáktùár mè nègòcím të drèjtpërdrèjtë.
