
Krahasimi ushtarak mes Iranit dhe Izraelit nxjerr në pah dallimet strategjike dhe teknologjike midis dy forcave kryesore të Lindjes së Mesme
Përplasjet e fundit ushtarake midis Izraelit dhe Iranit, të shoqëruara me sulme ajrore dhe kundërpërgjigje të rënda, kanë rritur rrezikun për një luftë të gjithanshme në Lindjen e Mesme. Përballja mund të përfshijë edhe Shtetet e Bashkuara, të cilat ndodhen tashmë në pozicione të ndjeshme ushtarake në rajon.
Në numër dhe territor, Irani paraqet një avantazh të dukshëm. Me një popullsi prej 88 milionë banorësh dhe një sipërfaqe që kalon 1.6 milion kilometra katrorë, krahasuar me vetëm 9 milionë banorë dhe 22 mijë kilometra katrorë të Izraelit, bilanci duket i pabarabartë. Megjithatë, kjo epërsi demografike dhe gjeografike nuk përkthehet drejtpërdrejt në fuqi ushtarake.
Irani e ndan ushtrinë në dy degë: forcat e rregullta dhe Gardën Revolucionare, e cila përfshin Forcën elitare Quds, komandën e raketave strategjike dhe njësinë e luftës kibernetike. Trupat e rregullta përbëjnë pjesën më të madhe, rreth 600 mijë ushtarë, ndërsa Garda përbëhet nga afro 200 mijë trupa të ndarë në njësi të ndryshme.
Në aspektin e armatimit, Irani ka një arsenal të përzier, me pajisje të vjetra nga Bashkimi Sovjetik dhe SHBA para vitit 1979, si dhe teknologji më të fundit nga Rusia. Flota ajrore përbëhet nga rreth 350 avionë, shumica të vjetëruar dhe jashtë standardeve moderne. Por Teherani ka përparuar në zhvillimin e dronëve luftarakë si Shahed, të përdorur nga Rusia në Ukrainë.
Irani pretendon të ketë në arsenalin e tij raketën Khorramshahr me shumë koka luftarake, një teknologji që, sipas ekspertëve të Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, mund të jetë më shumë një sistem me submunicione sesa me aftësi të pavarura goditëse. Vrasja e disa komandantëve të lartë iranianë, përfshirë gjeneralët Hossein Salami dhe Mohammad Bagheri, ka tronditur hierarkinë ushtarake të vendit.
Sa i përket programit bërthamor, Irani besohet se ka arritur pasurimin e uraniumit në nivele pranë atyre për armë bërthamore, por i mungon ende teknologjia për vendosjen e tyre në raketa. Kjo ka shtyrë Izraelin të godasë më parë disa objekte të prodhimit bërthamor dhe balistik.
Nga ana tjetër, Izraeli zotëron një fuqi ushtarake teknologjikisht të avancuar dhe të përqendruar në tre fronte: toka, ajri dhe deti. Shteti hebre mbështetet në armatim amerikan dhe evropian, si dhe në industrinë e tij të mbrojtjes, që mund të zhvillojë armë në të gjitha kategoritë.
Pavarësisht se ka më pak trupa aktive – rreth 170 mijë – dhe 400 mijë rezervistë, ushtria izraelite është përgatitur me përvojë në konflikte rajonale dhe ka ndërtuar një sistem të fuqishëm mbrojtjeje ndaj raketave, i njohur për saktësinë dhe ndihmën teknologjike amerikane.
Izraeli konsiderohet fuqia e vetme bërthamore në Lindjen e Mesme, megjithëse nuk e ka pranuar kurrë zyrtarisht. Në çdo skenar lufte, mbështetja e SHBA-ve përbën një avantazh thelbësor për Izraelin. Aktualisht, SHBA ka në rajon një aeroplanmbajtëse me 60 avionë dhe baza të shumta ushtarake me mijëra trupa.
Edhe pse SHBA ka marrë distancë nga veprimet izraelite, ajo ka paralajmëruar Iranin të mos godasë trupat e saj. Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, deklaroi se Izraeli veproi në mënyrë të njëanshme, por çdo sulm ndaj interesave amerikane do të përballet me pasoja të rënda.
Izraeli, ndërkohë, ka goditur rëndë rrjetin e aleatëve iranianë në rajon, përfshirë Hamasin dhe Hezbollahun. Megjithëse Irani ka kërcënuar me hakmarrje të gjerë, përfshirë bazat amerikane, efikasiteti i tij operacional është venitur ndjeshëm nga goditjet e vazhdueshme ajrore.
Situata mbetet e tensionuar dhe e paqëndrueshme, me një konflikt të mundshëm që nuk do të kufizohej vetëm në Izrael dhe Iran, por do të përfshinte gjithë rajonin dhe ndoshta më gjerë.