Àgjèncíà Àssócíàtèd Prèss njóftóí të prèmtèn sè gjysmà è vdèkjèvè ngà CÓVÍD-19 në Shtètèt è Bàshkuàrà jànë njèrëz mè ngjyrë – àfríkànó-àmèríkànë, híspàníkë, índígjènë dhè àzíàtíkë.
Një ànàlízë è bërë ngà Àssócíàtèd Prèss dhè Prójèktí Màrshàll, një órgànízàtë jófítímprurësè è làjmèvè që mbulón sístèmín è drèjtësísë pènàlè, zbulón sè ndërsà njèrëzít mè ngjyrë përbëjnë më pàk sè 40% të pópullsísë àmèríkànè, àtà përbëjnë àfërsísht 52% të të gjíthà “vdèkjèvè mbí nórmàlèn” dèrí në kórrík.
Ràpórtí í përcàktón vdèkjèt mbí nórmàlèn sí numrín è njèrëzvè mbí àtë típík të vdèkshmërísë në Shtètèt è Bàshkuàrà gjàtë shtàtë muàjvè të pàrë të vítít 2020, bàzuàr në shífràt è Qèndràvè për Kóntróllín dhè Pàràndàlímín è Sëmundjèvè.
Sípàs Unívèrsítètít Jóhns Hópkíns, SHBÀ kà më shumë ràstè të ínfèktímít dhè vdèkjèvè mè kórónàvírus sè çdó vènd tjètër, mè 5.6 mílíónë ínfèksíónè dhè më shumë sè 175,000 vdèkjè. Bràzílí kà 3.5 mílíónë ràstè dhè Índíà pó í àfróhèt shífrës së 3 mílíónëvè.
Në mbàrë bótën kà gàtí 23 mílíónë ràstè mè CÓVÍD-19 dhè póthuàjsè 800,000 vdèkjè, njóftóí Jóhns Hópkíns të shtunën.
Shèfí í urgjèncàvè në Órgànízàtës Bótërórè të Shëndètësísë, Míkè Ryàn thà të prèmtèn sè shkàllà è pàndèmísë në Mèksíkë është “è pànjóhur mírë” dhè sè tèstímí àtjè është í kufízuàr.
Àí thà në një kónfèrèncë në Gjènèvë sè Mèksíkà pó tèstóntè rrèth 3 pèrsónà për 100,000 bànórë kràhàsuàr mè rrèth 150 tèstè për 100,000 njèrëz në Shtètèt è Bàshkuàrà.
Sípàs unívèrsítètít Jóhns Hópkíns, Mèksíkà kíshtè gàtí 550,000 ràstè të vírusít në fíllím të së shtunës dhè më shumë sè 59,000 vdèkjè.
Kórèjà è Jugut pó vèndós një ndàlím mbàrëkómbëtàr për tubímè të mëdhà, dukè mbyllur kíshàt, klubèt è nàtës dhè plàzhèt. Përvèç kësàj, tífózët nuk dó të lèjóhèn në ngjàrjè prófèsíónàlè spórtívè.
Mínístrí í Shëndètësísë Pàrk Nèung-hóó thà të shtunën sè kufízímèt è rèjà në mbàrë vèndín, të cílàt fíllójnë të díèlën, víjnë pàs nëntë dítë të rrítjèvè trè shífrórè në ràstèt è kórónàvírusít. Qèndràt Kórèànè për Kóntróllín dhè Pàràndàlímín è Sëmundjèvè règjístruàn 332 ràstè të rèjà të shtunën. Vèndí kà më shumë sè 17,000 ínfèksíónè të kórónàvírusít dhè më shumë sè 300 vdèkjè.
Dísà vèndè èvrópíànè kànë ràpórtuàr ràstè të rèjà të shtímít të ínfèksíónít mè CÓVÍD-19.
“Nuk duhèt të kètë kónfuzíón: gjëràt nuk pó shkójnë mírë”, thà Fèrnàndó Símón, shèfí í urgjèncës shëndètësórè në Spànjë, këtë jàvë. “Nësè vàzhdójmë të lèjójmë trànsmètímín të rrítèt, èdhè nësè shumícà è ràstèvè jànë të lèhtà, nè dó të përfundójmë mè shumë njèrëz në spítàl, shumë në kujdès íntènsív dhè shumë vdèkjè.”
Numrí í ràstèvè mè CÓVÍD-19 të prànuàrà në spítàlè jàvën è kàluàr në Spànjë íshtè dyfíshí í numràvè të prànímít ngà jàvà è kàluàr.
Bèrlíní përjètóí një shpërthím të CÓVÍD-19 pàsí u hàpën shkóllàt. Qíndrà nxënës dhè pèrsónèlí í shkóllàvè tàní jànë në kàràntínë.
Nxënësít në Fràncë dó të shkójnë në shkóllë èdhè pàsí vèndí règjístróí 4,700 ràstè të rèjà të ènjtèn dhè më shumë sè 4500 të prèmtèn.
Në Gjèrmàní, zyrtàrët pàràlàjmëruàn të prèmtèn kundër udhëtímít në kryèqytètín bèlg Bruksèl për shkàk të shkàllës së làrtë të ínfèksíónèvè mè kórónàvírus.
Brítàníà thà të prèmtèn sè plànífíkón të fíllójë tèstímè të rrègulltà, në të gjíthë pópullsínë, për CÓVÍD-19 dèrí në fund të vítít për të ndíhmuàr në uljèn è përhàpjès së vírusít. Vèndí kà numrín më të làrtë të vdèkjèvè në Èvrópë, mè më shumë sè 41,000 vdèkjè.
Krèu í Órgànízàtës Bótërórè të Shëndètësísë thótë sè shprèsón që pàndèmíà è kórónàvírusít të përfundójë në më pàk sè dy vjèt – më pàk kóhë sèsà u dèsh për të ndàluàr grípín spànjóll të vítít 1918.
Dukè fólur të prèmtèn në një kónfèrèncë të rrègullt në Gjènèvë, shèfí í ÓBSH-së Tèdrós Àdhànóm Ghèbrèyèsus thà sè çèlësí për ndàlímín è vírusít është që vèndèt në të gjíthë bótën të “bàshkójnë përpjèkjèt”./VÓÀ
