Në Shtetet e Bashkuara janë testuar më shumë se 100 mijë prova të dhunës seksuale, por drejtësia për viktimat mbetet ende e paarritshme për shkak të dështimeve sistematike të autoriteteve.
Dy gra u sulmuan seksualisht në Austinin e Teksasit në netë vere me një vit diferencë. Njëra u mashtrua nga një i njohur, tjetra u sulmua nga të panjohur. Për vite, rastet mbetën të pazgjidhura. Por në vitin 2021, ADN-ja në një palë xhinse dhe në qafën e tjetrës tregoi një përputhje: sulmuesi ishte i njëjti burrë.
Ky është pikërisht lloji i përparimit që shpresohej kur Departamenti Amerikan i Drejtësisë nisi fushatën për të testuar dhjetëra mijëra kite të dhunës seksuale të mbetura në magazina. Me gati 350 milionë dollarë fonde për 90 agjenci, qëllimi ishte qartë – të ndëshkohen përdhunuesit dhe t’u jepet viktimave drejtësia e munguar.
Megjithatë, një hetim i USA TODAY zbuloi se shumë raste ngecën sërish. Shumë kite mbetën të patestuara, hetimet ishin të cekëta dhe viktimat nuk u njoftuan për rezultatet e testeve. Në disa qytete si Charlotte apo Mobile, me mijëra raste të grumbulluara, u arritën vetëm një grusht dënimesh.
Në Austin, nga mbi 4,400 raste të testuara, vetëm një dënim u sigurua. Në një nga ato raste, viktima Krystal Allison mësoi nga gazetarët se sulmuesi i saj ishte i përfshirë në një rast tjetër dhune seksuale. Policët nuk e kishin kontaktuar dhe nuk e kishin informuar për përputhjen e ADN-së.
Ndërsa autoritetet federale pretendojnë se programi po ndryshon kulturën e trajtimit të dhunës seksuale, të dhënat janë të copëtuara dhe të pasakta. Disa agjenci nuk kanë ndjekur fare progresin. Në shumë vende, numri i viktimave të kontaktuara është thuajse zero.
Në shumë raste, policia apo prokurorët refuzuan të rihapin hetimet, edhe kur ADN-ja tregonte përputhje me përdhunues të tjerë të dënuar. Shpesh përjashtoheshin rastet ku viktima kishte përdorur drogë, kishte probleme mendore apo kishte një histori që nuk i përshtatej modelit “të besueshëm”.
Në Tulsa, një prokurore e vendosur si Ashley Nix tregoi se shumë viktima nuk ishin “perfekte”, por kjo nuk i bënte më pak të besueshme. “Kjo është ajo që bëjnë grabitqarët – zgjedhin njerëz që askush nuk do t’u besojë,” tha ajo.
Për fat të keq, edhe kur përputhjet e ADN-së dolën, rasti i Allisonit u mbyll për shkak të afatit ligjor. Policia pranoi se “kishte dështuar” ta kontaktonte. Allison mbeti me ndjesinë se, pavarësisht çdo përpjekjeje, askush nuk donte të dëgjonte.
Raste si ai i Amberit në Wisconsin tregojnë se kur autoritetet nuk ndjekin kallëzimet, sulmuesit vazhdojnë të dëmtojnë të tjerë. Amber raportoi përdhunimin, por kur nuk e ndoqi, ADN-ja në kit tregoi më pas se agresori kishte sulmuar vajza të tjera, përfshirë një 11-vjeçare.
Në Detroit, përkundër vështirësive ekonomike, prokurorja Kym Worthy tregoi se është e mundur të arrihet drejtësi. Me më shumë se 5,400 hetime dhe 257 dënime, qyteti është bërë model për pjesën tjetër të vendit.
Ndërkohë, në Jacksonville, Florida, pavarësisht miliona dollarëve të marrë nga programi federal, shumica e rasteve u injoruan. Edhe kur provat ishin të fuqishme, prokurorët i hodhën poshtë për shkak të “vështirësive në provueshmëri”.
Viktimat si Elizabeth Levy, të cilat raportuan përdhunimin dhe më pas nuk u kontaktuan më, mbetën në harresë. Shumë prej tyre nuk u lidhën kurrë me avokatë viktimash, siç kërkonin protokollet. Hetimet u mbyllën me shënimin standard: “Viktima nuk bashkëpunoi.”
Në nivel kombëtar, edhe pse qindra mijëra kite janë zbuluar, vetëm një pjesë e vogël janë testuar. Dhe ndër ato, shumë janë përjashtuar sërish për arsye burokratike ose për mungesë fondesh.
Në Iowa, për shembull, autoritetet testuan më pak se gjysmën e kiteve të raportuara dhe mbajtën një pjesë të madhe të fondeve federale të pashpenzuara. Edhe pse testimet rezultuan me qindra përputhje në ADN, vetëm katër çështje u çuan në gjykatë.
Shumë shtete si Minnesota dhe Kalifornia pretenduan se kishin “pastruar backlog-un”, por në të vërtetë kishin përjashtuar një pjesë të madhe të kiteve pa i testuar fare.
Ndonëse fushata federale u prezantua si një hap drejt ndryshimit, rezultatet reale janë të përziera. Në shumë raste, mungesa e dëshirës për të kërkuar drejtësi, dhe frika e përballjes me viktimat, kanë mbizotëruar mbi detyrimin për t’u kërkuar ndjesë dhe për të bërë më shumë.
Zyrtarë si Mary Faulkner në Duluth, Minnesota, e kanë kuptuar rëndësinë e kontaktit dhe ndjesës. Ajo u përpoq të telefononte qindra viktima personalisht dhe të kërkonte ndjesë, duke treguar se kishin vlerë dhe nuk ishin harruar.
Por ky nuk është rasti i shumicës së qyteteve amerikane, ku viktimat mbeten pa përgjigje dhe pa informacion për testimet e kryera. Për shumë prej tyre, sistemi që premtoi drejtësi, i la më të thyer se kurrë më parë.
Në fund, pa përgjegjësi institucionale dhe pa një kulturë që vlerëson viktimat, çdo program për testimin e kiteve të dhunës seksuale rrezikon të jetë vetëm një premtim bosh. Dhe ndërsa përdhunuesit ecin të lirë, viktimat mbeten me heshtjen dhe dhimbjen.
