Temperaturat ekstreme po zgjaten në mënyrë shqetësuese, duke goditur qytetet evropiane përtej muajve të zakonshëm të verës dhe duke rrezikuar shëndetin e miliona banorëve.
Temperaturat përvëluese që dikur karakterizonin vetëm verën po zgjerohen në kohë dhe intensitet në shumë qytete të Evropës. Studime të fundit tregojnë se stinët e nxehtësisë nuk janë më të kufizuara në qershor, korrik dhe gusht, por zgjasin deri në pesë muaj në disa zona të kontinentit.
Sipas një raporti nga organizata “Climate Resilience for All”, Tirana dhe Athina janë mes qyteteve më të prekura nga ky ndryshim. Të dhënat e analizuara për periudhën 2019-2023 zbulojnë se Athina përballet me rreth 145 ditë me temperaturë mbi 32°C, ndërsa Tirana regjistron 143 ditë të tilla, duke u renditur e dyta në Evropë.
Në të njëjtin grupim përfshihen edhe qytete si Lisbona me 136 ditë të nxehta dhe Madridi me 119 ditë. Edhe kryeqyteti francez, Parisi, shënon një verë që shtrihet nga mesi i qershorit deri në shtator, me temperatura që shpesh kapërcejnë kufirin e rrezikut për shëndetin publik.
Këto stinë të tejzgjatura të nxehtësisë paraqesin rrezik serioz, veçanërisht për të moshuarit dhe për personat me sëmundje kronike. Sipas një studimi nga World Weather Attribution, më shumë se katër miliardë njerëz në mbarë botën janë ekspozuar ndaj ditëve me vapë ekstreme gjatë vitit të fundit.
Efekti i ashtuquajtur “ishull nxehtësie urbane” përmendet si një nga faktorët kryesorë për këtë përkeqësim. Zonat urbane, të ndërtuara me materiale që ruajnë nxehtësinë dhe me pak sipërfaqe të gjelbër, rrisin ndjeshëm temperaturat lokale krahasuar me zonat rurale përreth.
“Qytetet nuk janë ndërtuar për të përballuar këto temperatura ekstreme. Ato përballen me goditje të reja klimatike që ndikojnë drejtpërdrejt në shëndetin dhe infrastrukturën”, thekson Kathy Baughman McLeod, drejtore e organizatës që udhëhoqi analizën.
Me kushtet klimatike që po përkeqësohen, planifikuesit urbanë dhe autoritetet vendore janë të detyruara të marrin masa urgjente. Nga investimet në hije dhe gjelbërim deri te sistemet e paralajmërimit të hershëm, strategjitë për të mbrojtur qytetarët nga vala e të nxehtit janë bërë më të domosdoshme se kurrë më parë.
Në përfundim, ekspertët theksojnë se koha kur e konsideronim të nxehtin si pjesë normale të verës ka kaluar. Sezoni i nxehtësisë është bërë një sfidë e përhershme për qytetet dhe shëndetin publik në Evropë.
